Բնակարանների բարձր վարձերը հիպոթեքի շուկային երկրորդ շունչ են տալիս

19.05.2016

Անցած տարվա 10 ամիսների կտրվածքով, ըստ Կադաստրի պետական կոմիտեի, Երևանում իրականացվել է բնակարանների առքուվաճառքի 10 756 գործարք, որն արդեն մոտ 20 տոկոսով ավել է 2012թ-ի 12 ամիսների վիճակագրության համեմատությամբ (8296 գործարք): Երբ 2013թ-ին հունվար-սեպտեմբերին 2012թ-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ Հայաստանից մեկնումների թիվն ավելացել է 10,9 հազարով կամ 11,2 %-ով, իսկ միջին ամսական անվանական աշխատավարձն էլ մնացել է գրեթե անփոփոխ: Թեև թվերը ցույց են տալիս, որ հիպոթեքային գործարքները զգալիորեն շատացել են, էկոնոմիկայի նախարար Վահրամ Ավանեսյանը կարծում է, որ ոլորտում աշխուժությունը քիչ է և դա պայմանավորված է տոկոսադրույքներով. "Հիպոթեքները չեն գտնվում այն մակարդակի վրա, որ կարողանան էականորեն ազդել շինարարության ոլորտի վրա"-հայտարարեց նա հունվարի 16-ին՝ լրագրողների հետ զրույցում։ Հիփոթեքային շուկայի զարգացումը սկսվել է 2005թ-ից: Առևտրային բանկերի կողմից տրամադրված հիփոթեքային վարկերի ծավալը 2005թ.-ի վերջին կազմել է շուրջ 10.9 մլրդ դրամ: Իսկ ահա 2013 թվականի նոյեմբերի դրությամբ՝ հիփոթեքային վարկերի ծավալը կազմել է շուրջ 141 մլրդ դրամ, ինչը շուրջ 3 անգամ գերազանցում է 2007 թվականի նույն ցուցանիշը՝ 49 մլրդ: Ըստ անշարժ գույքի գործակալ Արտակ Հովակիմյանի` այս պահին բազմաբնակարանների վաճառքը և առքը 80-20 հարաբերության մեջ է, սակայն այս հանգամանքը գների վրա թողնում է աննշան ազդեցություն: Համեմատության համար նշենք, որ նույն բնակարանը 2011թ-ին վաճառվում էր 43 000- 42 000 դոլարով, իսկ հիմա` 40 000 դոլարով: "Ամեն դեպքում գնային տատանումը փոքր է: Հիմնականում վաճառվում են 40-50 հազար դոլարանոց բնարականները, գնորդները նորապսակ զույգերն են, ովքեր որպես կանոն նախընտրում են 1 կամ 2 սենյականոց բնակարանները",-տեղեկացնում է Հովակիմյանը: Գնորդները, ըստ մասնագետի, նախընտրում են 50 հազար դոլարով գնել ոչ թե հին առանձնատուն, այլ բնակարան, որը վերանորգելը ֆինանսապես ավելի ձեռնտու է: "Այսօր բնակարանների շուկայում լճացած վիճակ է, նույն բնակարանը վաճառվում է գրեթե բոլոր գործակալություններում: Վաճառքների զգալի մասը հիպոթեքով են, անցյալ տարվա հունվար-փետրվարի համեմատությամբ այս պահին գործարքները նվազել են",-ընդգծեց Հովակիմյանը: Թեև քաղաքացիների եկամուտները մնում են անփոփոխ, իսկ գնաճը տարեցտարի սեղմում է նրանց "գրպանը" և արտագաղթը շարունակվում, այնուամենայնիվ անշարժ գույքի շուկայում գները "տեղից չեն շարժվում": Ստացվում է, որ անշարժ գույքի շուկան այս պահին չի շարժվում պահանջարկ-առաջարկ տնտեսագիտական տրամաբանությամբ: Մյուս կողմից անցած տարվա հիպոթեքային վարկերի փոքր աճը բացատրվում է բնակարաների վարձակալության գներով. սիրիահայերի ներգաղթը և ոչ միայն պատճառ դարձան, որպեսզի վարձու բնակարանների վարձավճարը ավելանա: Ըստ անշարժ գույքի գործակալ Արսեն Կարապետյանի` 2 սենյականոց բնակարանը Գարեգին Նժդեհ փողոցում 2011թ-ին արժեր 70 000 դրամ, նույն բնակարանը կես տարի առաջ սիրիահայ ընտանիքը վարձակալել է 100 000-ով: Ստացվում է, որ ավելի ձեռնատու է 120 հազար ամսական վճարել հիպոթեք և 15 տարի անց բնակարանի սեփականատեր դառնալ, քան 100 հազար դրամ ամսեկան վճարել և 15 տարի անց մնալ առանց սեփականության: